Działanie esperalu (disulfiramu)

Zadzwoń teraz Zadzwoń: 503 126 416

Dzwonisz

Powiedz gdzie jesteś i co się dzieje

Przyjeżdża lekarz

Ten, którego zlokalizujemy najbliżej Ciebie

Pomagamy

Skutecznie i profesjonalnie

Wino w kieliszkach

Wszycie esperalu, popularnie zwanego wszywką alkoholową, jest w naszym kraju dobrze znane jako skuteczny środek przeciwdziałający spożyciu alkoholu przez osoby dotknięte chorobą alkoholową. Bardzo często można spotkać się z twierdzeniem, że esperal jest lekiem na alkoholizm, ale nie jest to prawda. W rzeczywistości podstawową funkcją wszywki jest zapobieganie sięgnięciu po alkohol przez chorego, ponieważ ma on świadomość, że spożycie nawet niewielkiej jego ilości będzie mieć nieprzyjemne konsekwencje – ze śmiercią włącznie.

Czym jest disulfiram?

Disulfiram jest organicznym związkiem chemicznym, który wykorzystuje się we współczesnej medycynie jako środek wspomagający podczas leczenia choroby alkoholowej (alkoholizmu). Może on być przyjmowany w postaci tabletek zawierających odpowiednią dawkę disulfiramu (Anticol), jak również aplikowany podskórnie w postaci tzw. wszywki (Esperal). Implantacja Esperalu polega na zaszyciu w mięśniu pacjenta (zwykle w górnej części pośladka lub pod łopatką) tabletki, która uwalnia zawarty w niej disulfiram przez dłuższy czas, wspomagając terapię poprzez wywołanie u chorego odruchu niechęci sięgania po alkohol.

Sam zabieg wszycia Esperalu jest bezbolesny – przeprowadza się go w miejscowym znieczuleniu, nie wymaga również rekonwalescencji. Co ważne, Esperal nie może zostać wszyty, jeśli pacjent spożywał jakiekolwiek środki spożywcze zawierające alkohol (w tym między innymi słodycze, syropy czy płyn do płukania ust) w ciągu 12-24 godzin przed implantacją. Ze względów bezpieczeństwa rekomendowane jest, by chory poddający się zabiegowi wszycia Esperalu zachował całkowitą abstynencję od produktów zawierających alkohol przez przynajmniej 48 godzin.

Należy pamiętać, że sam fakt zaszycia alkoholowego wcale nie oznacza, iż u uzależnionego pacjenta zaniknie chęć spożywania alkoholu. Esperal bowiem nie likwiduje uzależnienia, a jedynie sprawia, że picie alkoholu kończy się wyjątkowo nieprzyjemnymi dolegliwościami fizycznymi: bólem głowy, wymiotami, dusznościami, kołataniem serca, zawałem czy zapaścią i zgonem. Z tego względu implantacja Esperalu czy przyjmowanie disulfiramu w postaci doustnej nigdy nie może stanowić jedynej metody leczenia dla osoby uzależnionej od alkoholu – podstawą jest w takim przypadku specjalistyczna terapia psychologiczna oraz stała opieka medyczna. Leczenie alkoholizmu jest procesem długotrwałym i trudnym, a sukces zależy w sporej mierze również od samego chorego: alkoholik musi chcieć przestać pić, musi również być zmotywowany do tego, by podjąć leczenie i wytrwać w abstynencji do końca życia.

Wpływ disulfiramu na metabolizm alkoholu

Disulfiram zaburza metabolizm alkoholu w organizmie człowieka, ponieważ skutecznie hamuje działanie dehydrogenazy aldehydowej (ALDH), czyli enzymu odpowiedzialnego za przekształcanie silnie toksycznego aldehydu octowego (który powstaje w wyniku utleniania alkoholu etylowego) do nieszkodliwego kwasu octowego. Zahamowanie procesu przemiany aldehydu octowego w kwas octowy prowadzi do nagromadzenia toksycznej substancji w organizmie w ilościach proporcjonalnych do ilości spożytego alkoholu. Prowadzi to do silnego odczuwania nieprzyjemnych dolegliwości fizycznych już w kilka minut od wypicia alkoholu (mogą one trwać od kilku do nawet dziesięciu godzin), a w przypadku większych ilości może doprowadzić do śmierci.

Disulfiram nie może zatem zostać uznany za lek, ponieważ nie wykazuje żadnego działania dobroczynnego dla organizmu osoby przyjmującej go pod dowolną postacią. W przypadku braku interakcji z alkoholem disulfiram pozostaje dla organizmu obojętny, natomiast po wypiciu nawet niedużej ilości doprowadza do reakcji disulfiramowej, czyli zatrucia aldehydem octowym. Środki farmakologiczne zawierające disulfiram nie łagodzą również w żaden sposób głodu alkoholowego, stąd w terapii uzależnienia od alkoholu pełnią jedynie rolę wspomagającą.

Drink z lodem

Wpływ aldehydu octowego na organizm

Aldehyd octowy jest substancją o wysokiej toksyczności – od 10 do 30 razy bardziej szkodliwą od czystego alkoholu etylowego. Jego kumulacja w organizmie człowieka prowadzi do wystąpienia tzw. reakcji disulfiramowej, której objawami są między innymi:

  • Zaczerwienienie twarzy w wyniku silnego rozszerzenia naczyń krwionośnych,
  • Zaburzenia rytmu serca,
  • Spadek ciśnienia tętniczego,
  • Nadmierna potliwość,
  • Stany lękowe,
  • Nudności i wymioty,
  • Zaburzenia świadomości,
  • Zaburzenia oddychania,
  • Napady drgawkowe.

W zależności od stopnia nagromadzenia aldehydu octowego objawy mogą być silniejsze lub słabsze, a przy większym stężeniu etanolu we krwi (powyżej 125 mg/100 ml) może wystąpić niewydolność oddechowa, niewydolność krążenia, utrata przytomności, zawał serca oraz zgon.

Czy disulfiram szkodzi zdrowiu?

Jak już wspominaliśmy wcześniej disulfiram jest obojętny dla organizmu do chwili wejścia w interakcję z alkoholem, co w praktyce oznacza, że jeśli alkoholik w wszywką nie przyjmuje alkoholu pod żadną postacią, disulfiram nie będzie mieć wpływu na jego zdrowie. Istotne jest, by pamiętać, że nie tylko „napoje wyskokowe” stanowią potencjalne zagrożenie: alkohol znajduje się także w płynach do płukania jamy ustnej, różnych słodyczach, lekach czy kosmetykach. Specjaliści zalecają również, by pacjenci przyjmujący disulfiram zrezygnowali ze spożywania produktów w zalewie octowej oraz samego octu.

Warto też zwrócić uwagę na fakt, że implantacja Esperalu lub rozpoczęcie przyjmowania środków farmakologicznych zawierających disulfiram jest w Polsce możliwa wyłącznie po przebadaniu danej osoby przez lekarza i stwierdzeniu konieczności podjęcia takiej terapii. Każdorazowo pacjent musi świadomie podpisać zgodę na wykonanie zabiegu implantacji czy na przyjmowanie disulfiramu doustnie, musi również zostać poinformowany przez lekarza o tym, w jaki sposób ten środek farmakologiczny działa.

Ponadto disulfiram, jak praktycznie każdy inny środek farmakologiczny, może okazać się szkodliwy dla osób cierpiących na określone schorzenia i dolegliwości. Z tego względu zastosowanie disulfiramu jest przeciwwskazane, jeśli pacjent cierpi między innymi na:

Disulfiram może również wchodzić w interakcję z niektórymi innymi lekami, zmieniając ich działanie – między innymi:

Możliwe są również działania niepożądane. Najczęściej są to: nudności, wymioty, odczuwanie w ustach posmaku czosnku lub posmaku metalicznego, zmiany skórne (wysypka), bóle głowy i senność. Disulfiram nie może być stosowany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, nie zaleca się również prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz obsługi maszyn w trakcie leczenia środkami farmakologicznymi zawierającymi disulfiram.

Anticol - alternatywa dla podskórnego wszywania esperalu

Jeżeli z jakichś względów nie można pacjentowi wszyć Esperalu, na rynku dostępny jest również disulfiram w postaci doustnej – są to tabletki o nazwie Anticol. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że ich stosowanie przez osobę uzależnioną od alkoholu powinno być nadzorowane przez kogoś z bliskich, gdyż efekty pojedynczej dawki utrzymują się bardzo krótko w porównaniu do wszywki (Esperal – od 8 do nawet 12 miesięcy, Anticol – od 24 do 48 godzin).

Na koniec warto ponownie podkreślić najważniejszą kwestię: niezależnie od postaci, pod jaką alkoholik będzie przyjmować disulfiram, prawidłowa terapia uzależnienia nie polega wyłącznie na wszyciu Esperalu czy regularnym podawaniu Anticolu. Aby skutecznie wyrwać się ze szponów alkoholu potrzebna jest właściwa pomoc psychologiczna, wsparcie najbliższych oraz chęć wyjścia z uzależnienia. Jedynie wtedy istnieje realna szansa na to, by chory wygrał walkę z nałogiem.

Napoje alkoholowe